Epoxy giethars schaakspel

Ik heb vele jaren geleden van polyester hars een behoorlijke serie kajaks gebouwd. Ze varen nog steeds. Dat spul is dus lang houdbaar.

Op YouTube kwam ik filmpjes tegen van mensen die tafels maakten met dikke houten bladen en giethars. Ik ging zoeken op epoxy giethars en kwam terecht bij video’s van mensen die van epoxy giethars een mooi schaakspel maakten.

Kleindochter Fabiënne kwam laatst met een schaakcertificaat uit school. Zelf kan ik niet schaken. Ja ik ken de spelregels, maar het spel boeide mij nooit echt, zoals vrijwel alle bord en kaartspellen. Bij de brandweer hebben ze een aantal jaren gepoogd mij  aan het klaverjassen te krijgen, maar dat is nooit gelukt.

Na het bekijken van diverse video’s kwam ik tot de conclusie dat je wel zelf mallen voor schaakstukken kon maken van bestaande schaakstukken, maar dat de mallen van siliconen rubber een veel strakker resultaat geven. Ik vond ook mallen die deelbaar waren, maar stukken met een gietnaad, daar had ik ook geen zin in.

Wanneer je een schaakspel gaat maken moet je natuurlijk precies weten waar de lichte en donkere velden moeten komen en hoe de stukken dienen te worden opgesteld. Ook daar hielp internet mij mee.

Ik had al door dat het een leuke hobby kan zijn. Niet echt goedkoop, maar ook niet echt duur en je kunt meerdere spellen uit de mallen maken, net als bij die éne kajak-mal, waar uiteindelijk een paar honderd kajaks uit kwamen.

Ik kwam er ook achter dat de ene mal de andere niet is. Iemand had heel goedkope siliconen mallen gekocht, maar daar zaten allemaal bultjes op de stukken.

Uiteindelijk heb ik gezocht tot ik een video trof waar mooie schaakstukken uit de mallen kwamen en waar ook de mal van het schaakbord mooi van was. Daar zag ik een AliExpress winkel voorbij komen waar de mallen besteld waren. Daar ben ik gaan kijken.

Op 13 februari 2023 bestelde ik de siliconen mallen en wat pigment en alcohol inkt en glitters. Het is mijn bedoeling een blauw met goud schaakspel te maken.

Het is nu 24 februari 2023 en tot mijn verbazing kwam de post al een pakketje brengen met de siliconen mallen.

Ik had van de buurman vorig jaar een bureautafel gekregen en die is goed waterpas te stellen. Ik heb deze tafel maar tijdelijk voor de tuindeuren gezet, zodat ik daar kan werken. Helaas heb ik in de schuur geen verwarming.

Al met al zien de mallen er goed uit en op een vlakke tafel ligt de mal voor het bord ook vlak, dat is nog wel eens een probleem.

De mallen voor de stukken zien er ook goed uit. Ik heb een complete set besteld. Origineel zaten er maar 2 pionnen bij. Het leek mij handiger om alles in één keer te kunnen gieten.

Nu wachten tot de pigmenten er zijn en daarna kan ik naar Mr. Boat in Wormerveer voor de giet epoxy en glitters. Dat was in Wormerveer minder duur dan op AliExpress.

UV hardende acryl
Ik had op diverse video’s gezien dat UV hardende hars werd gebruikt voor kleine reparaties. Ooit heb ik een heel kleine verpakking van dat spul gekocht met een UV-ledje en dat werkt echt heel goed.
Inmiddels had ik een jaar geleden een wat grotere verpakking daarvan gekocht en had ik een meter UV-LED strip gekocht voor op een 12V= voeding. Oorspronkelijk om evt UV te gebruiken om de fotogevoelige laag op elektronica printjes te ontwikkelen, maar dat werkt ook goed voor UV-hars. Ik knutselde dit plaatje in elkaar en zie wel of ik het nodig heb.

In de loop van de tijd druppelden de bestellingen van kleurinkt op alcoholbasis en parelmoerpoeder binnen. Ook de Action bleek een behoorlijke collectie glitters “voor weinig” te hebben.

Nadat alle kleurinkt, parelmoer en glitter van Ali was gearriveerd. Ging ik naar de winkel van mr. Boat Epoxy aan de Kikkertweg 15 in Wormerveer. Het is meer een balie en een kleine showroom met allerhande epoxy, malletjes en hulpmiddeltjes en vul- en kleurstoffen. Een magazijnmedewerker sprak mij aan en ik vertelde hem dat ik een schaakspel wilde gieten. Hij schoot in de lach en vertelde dat hij het verdomd moeilijk had gevonden om te doen. Het was niet zo simpel als dat het er uit ziet was zijn commentaar.

Hij zou iemand roepen om mij te helpen. Dat bleek de eigenaar zelf te zijn. Het werd een heel leuk gesprek, o.a. over de polyester kajaks die ik ooit gemaakt heb. Hij adviseerde mij gewoon de universele epoxy te nemen omdat er toch nog kleur door heen ging. Meer dan helder genoeg voor een schaakspel. Ik vroeg nog om wat pipetjes en uiteindelijk kreeg ik die gewoon van hem. Compleet met handschoentjes en roerspatel verliet ik de winkel.

Ik zag op de verpakking dat 55 ml 50 gram weegt. Dat was een mooie indicatie om vast te stellen hoeveel ik nodig heb. Ik bedacht de volgende oplossing. Ik woog een papieren bekertje, 4 gr. Ik vulde elk schaakstuk met water en leegde het in het bekertje. Daarna woog ik het bekertje weer en het was 104 gram. De inhoud van alle schaakstenen van één kleur is dus 100 ml.
Ik ga er dus van uit dat ik in totaal voor mijn schaakstukken 100 gr epoxy aan moet maken. 67gr component A en 33gr component B.

Eerst maar eens een set stukken in één kleur en met één vulstof (glitter of parelmoer) maken. Dan kan ik daarna nog altijd een tweede set in meerdere lagen maken.

Het eerste probeersel.
Ik maakte 67 gram A met 33 gram B aan, roerde dat goed door elkaar en mengde toen 5 druppels blauw en een scheutje blauwe Action glitter door de hars. Nog even een paar minuten goed doormengen en daarna gieten.

De “kopjes” van de stukken vulde ik met een pipet en de rest schonk ik vanuit het mengbekertje in de mallen. Ik zag bij de paarden een luchtbelletje in het kopje blijven zitten. Even de mal in elkaar knijpen zodat de lucht weg ging en daarna verder afvullen. Ik kwam mengsel te kort voor 3 stukken en ik maakte nog een keer 20 gram mensel met één druppel blauwe inkt en een beetje glitter aan. Daarmee kon ik precies de laatste stukken vullen. In totaal dus 120 gr (80A en 40B) aangemaakt.
Om 16:00u zat de hars in de mal. De uithardingstijd zou 24 tot 32 uur zijn. Geduld dus.

Wat mij op viel was dat de hars vrijwel geurloos is. Ik zag op Youtube filmpjes mensen met adembescherming op de malletjes vullen. Nou die behoefte heb ik totaal niet gehad.

De volgende morgen om 07:30 u, 15½ uur na het gieten dus. Ik voelde dat de stukken goed hard waren en ik kon de stukken mooi uit de malletjes drukken, af stropen van vanaf de voet en vanaf de kop drukken.

Het eerste resultaat is bruikbaar, maar kan beter. De laatste 3 pionnen bleken iets donkerder van kleur te zijn en bij bijna alle stukken zat een kleine onderbreking van de rand het dichtst bij de kop van het stuk. Daar moet ik beter op letten. Ik moet voor deze set mallen dus 135 gr mengsel gaan aanmaken en dan meteen 7 druppels kleur inkt er door, zodat alle stukken exact dezelfde kleur krijgen. Ook de glitter van Action zakte iets in het mengsel weg, volgende keer andere of minder glitter gebruiken.

Vacuüm pompen
Ik wist niet zeker of de luchtbellen in de rand alleen van het onvolledig vullen waren, of ook van kleine luchtbelletjes in het mengsel die daar ophoopten. Om dat voor te zijn bedacht ik een vacuüm systeem, met behulp van onze keuken vacuüm sealer. Bij dat ding zit ook een slang met een dop om bakjes vacuüm te zuigen. Een lege mayonaise-pot deed dienst als vacuümvat en ik maakte een draadrekje om het mengbekertje er uit te kunnen halen.

Ik maakte 135gr mengsel (90gr A +45 gr B) en deed daar 7 druppels geel bij en een klein scheutje Action glitter goudkleurig door. Vervolgens plaatste ik dit mengsel in de pot en trok die vacuüm. Ik zag aan de beweging in de pot dat de luchtbelletjes boven kwamen en dat het mengsel “ontlucht” werd.

Hierna vulde ik de malletjes tot net boven de ringvormige rand en kneep alle lucht uit deze kant van de vorm, zodat alle randen zeker gevuld waren en er geen luchtbellen meer in zaten.
Daarna vulde ik alle vormen zodanig af dat ze in het midden een beetje “bol” stonden. Ik had namelijk gezien dat de blauwe stukken aan de onderzijde “hol” stonden door krimp van de hars.

Ik wist van die krimp nog van het mallen maken voor de polyester kajaks en zitjes. Hans had daarmee ooit een grote order voor een bedrijf gescoord door de krimp van de polyester hars mee te berekenen en daardoor een uitgehard product te krijgen wat exact volgens de specificaties op maat was.

Nu maar afwachten of deze stukken minder “hol” worden aan de onderzijde. Morgenochtend weet ik meer.

Reparatie met UV-hars
De openingetjes in de randjes, als gevolg van luchtbelletjes, van de blauwe stukken repareerde ik met UV hardende hars. Dat ging behoorlijk goed. Steeds een beetje en dat 30 sec UV licht om uit te harden. Uiteindelijk nog even het hele stuk 60 sec in UV en daarna kon ik op maat vijlen. Natuurlijk zie je het nog wel, maar wie weet met polijsten als het glad is niet meer.

De volgende ochtend haalde ik de gele stukken uit de mallen en er zat niet één luchtbelletje meer in de randen van de stukken. Alles goed gelukt dus.
Het enige wat mij opviel was dat op één van de lopers een puntje zat. Het bleek dat daar ook een heel klein sparing zit, maar dat daar de hars niet in was gelopen. Bij de volgende set maar even goed op letten.
Voor de volgende set stukken maak ik ook 9 gram hars meer aan. 144 gram dus 96 gr A + 48 gr B. De voet van de koning en koningin waren een heel klein beetje hol.

De gouden glitters staan ook leuk in deze gele stukken. Zo op een schaakbord staat het wel best leuk.

Maar nu moest ik ook beginnen het schaakbord van hars te voorzien. Omdat er bij mij geen hoeveelheden benodigde giethars bekend zijn moet ik maar een beetje gokken.

Voor de blauwe velden van het schaakbord maakte ik 60 gram (40 gr A + 20 gr B) aan en mengde dat met 20 druppels Azur blauwe alcoholinkt. Ook mengde ik 4x een puntje blauwe parelmoer poeder door de hars. Ik heb alles ca 5 min goed gemengd.

Ik goot zo uit het mengbekertje steeds een beetje hars in een vakje. Ik had goed gegokt met de hoeveelheden, zowel van de hars als wat er per veld benodigd was. Het kwam precies uit.

Ik had wel een paar hele kleine druppeltjes gemorst, maar die kon ik zonder probleem met een wattenstaafje weg vegen en ik zag dat de mal daarna schoon was.

De hoeveelheid kleur viel mij een beetje tegen. Ik had de inkt ook goed geschud voordat ik die in het mengsel druppelde. De hoeveelheid parelmoerpoeder deed ik in het mengsel op mijn grammen weegschaal, maar die kwam niet eens in beweging.

Voor de gele velden maakte ik ook 6 gram hars meer aan. (44 gr A + 22 gr B). Het was met 60 gr exact op, maar een kleine vergissing had weer kleurverschil opgeleverd.

Ongeveer een uur na het blauw deed ik ook het geel in de mal van het schaakbord. Het is best een precies werkje. Ik zag op een tweetal plekjes het blauw in het geel lopen. Gelukkig kon ik dat met een wattenstaafje corrigeren. Ook waar ik een blauw spatje gemorst had, kwam het blauw op het geel drijven en kon ik met een wattenstaafje het blauwe vliesje opnemen. Nog even met het brandertje er over voor de luchtbelletjes en het was mooi glad (Hier over verderop meer). Morgenochtend kan ik de mal afvullen.

De mal is 31x31cm en 0,7 cm hoog. Inhoud dus 675 ml. Ik wilde iets onder de rand van de mal blijven en berekende dat ik ca 450 gram zou aanmaken.

Vanmorgen vroeg maakte ik de 450 gram aan en hield die helder, met een scheut goudglitter van Action. Het ziet er perfect uit.

Ik moest nog wat hebben om de uithardende hars tegen stof etc te beschermen en nam daar een schaakbord op borrelglaasjes voor. Dat werkt prima.

Na een dag uitharden haalde ik het schaakbord uit de mal. Geheel tegen de verwachting in, bleken er toch twee kleine puntjes van de mal aan de epoxy vast te zitten. Inmiddels weet ik dat ik daar met het brandertje vermoedelijk de mal en de hars iets te hard geraakt heb. Dat zorgt er voor dat die delen versmelten. Voor het volgende bord moet ik dus een losmiddel zien te vinden. Net als de mallenwas die we bij de bouw van de polyester kajaks gebruikten.

Ik vijlde het opstaande randje aan de achterzijde weg en daardoor kon het bord vlak op tafel liggen.

Mijn eerste epoxy resin-art. Nog niet perfect, maar ik denk dat ik wel bijna alle foutjes getackeld heb.

Misschien dat ik de achterzijde van het bord nog reflecterend maak met alufolie of zo en dan een mooi hardhouten randje er om. Nog ideën genoeg.
Ik beleef er plezier aan en dat is het belangrijkste.

Kosten
De mallen waren ca € 23
Glitters en kleurinkt ca € 9
1500 gr epoxy € 30

Materiaalkosten voor dit bord en stukken ca € 20 hars + ca € 1,50 aan kleur en glitters en een week aan puzzel en knutsel plezier. Ik heb inmiddels meer kleurinkt en pigment besteld, want het is gewoon heel leuk knutselen, zonder echte rotzooi.

Het bord was nog niet eens geheel uitgehard toen onze zoon Tim en zijn nichtje Fabiënne er al mee begonnen te spelen. Zo leuk. Het leidde wel meteen tot de opdracht nog 2 schaakspellen te maken. Voor Fabiënne en Emmeline blauw met roze en voor Tim wit en zwart.

Inmiddels heb ik het nodige aan kleurinkt en parelmoer kleuren bijbesteld en is een spuitbus mallen losmiddel gebracht.
Wachten tot alles binnen is en dan gaan we vrolijk verder.

Read Full Post »